سیستم ایمنی بدن مجموعه ای از بافت ها، ارگان ها و سلول ها می باشد که وقتی یک عامل عفونت زا مانند ویروس و باکتری به بدن وارد می شود این اعضا با همدیگر در برابر عامل خارجی متحد شده و از بدن دفاع می کنند. در ادامه اجزای مختلف سیستم ایمنی بدن را معرفی میکنیم.
- پوست: از ورود اولیه عواملی که عفونت زا هستند ممانعت می کند.
- غشای مخاطی: به لایه نرمی اطلاق می شود که درون بعضی حفره ها و بافت ها را می پوشاند، همچنین با ترشح نمودن موکوس زمانی که عوامل خارجی داخل آن می روند آنها را به دام انداخته و از بین می برد.
- گلبول سفید: با عوامل عفونت زا مبارزه می نماید.
- سیستم لنفاوی: گلبول های سفید در سیستم لنفاوی ذخیره می شوند و بعد از آن وارد جریان خون می گردند.
به محض ورود عوامل خارجی به داخل بدن سیستم ایمنی آنتی ژن آنها را به عنوان عامل بیگانه شناسایی می نماید که در نتیجه آن سیستم ایمنی شروع به تولید آنتی بادی علیه آنتی ژن های عوامل خارجی می کند، برای دفعات بعد که این عمل تکرار شود سیستم ایمنی به راحتی دیگران این عوامل را شناسایی می کند که بدین گونه ایمنی در بدن شکل گرفته و از بروز بیماری ها ممانعت می گردد.
سه نوع سیستم ایمنی در بدن فعال می شود:
- ایمنی ذاتی: این ایمنی مربوط به پوست و غشای مخاطی است که هنگام تولد انسان شکل می گیرد و از ورود عوامل بیماری زا ممانعت می کند.
- ایمنی اکتسابی: این ایمنی که بعد از بروز یک بیماری و یا واکسن زدن در بدن به وجود می آید ممکن است که تا آخر عمر در بدن وجود داشته باشد.
- ایمنی غیرفعال: زمانی که آنتی بادی ها به واسطه محصولات خونی یا از مادر به جنین منتقل می شوند، ایمنی غیرفعال می گویند که ممکن است بیشتر از چند هفته الی چند ماه وجود نداشته باشد.
عوامل متفاوتی وجود دارند که سبب تضعیف سیستم ایمنی می شوند مانند کم تحرکی، اندوه، کم خوابی، مصرف دخانیات و الکل، مصرف برخی از داروها، کمبود ویتامین دی، استرس، اشعه ماورا بنفش، تغذیه نامناسب و غیره که در ادامه به بررسی بیشتر برخی از آنها می پردازیم. اگر سیستم ایمنی بدن بسیار ضعیف باشد بدن به راحتی در معرض هجوم عوامل بیگانه قرار گرفته و به آسانی فرد مریض می شود.
راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن
خود مراقبتی: چنانچه دچار بیماری های ویروسی مانند سرماخوردگی شده اید لازم است که دوره نقاهت این بیماری بگذرد همچنین در دوران مبتلا به بیماری می توان از تغذیه مناسب و استراحت کافی بهره برد تا بدن بتواند با بیماری مبارزه کند.
انجام فعالیت های روزانه مانند ورزش کردن: در تحقیقات به عمل آمده نشان داده شده است که سیستم ایمنی از فعالیت ها و ورزش بهره می گیرد ورزش کردن می تواند سبب تولید ماکروفاژ ها گردد. ماکروفاژ ها موادی هستند که می توانند باکتری ها را مورد حمله قرار داده و سپس عفونت هایی که در بخش فوقانی مجاری تنفس قرار دارند را از بین ببرند.
مصرف سیگار ممنوع: سیگار می تواند توانایی بدن را در برابر ابتلا به بیماری های ویروسی و عفونی پایین بیاورد فرآورده های الکلی نیز عملکردی شبیه به سیگار دارند، می توان گفت که سیگار نه تنها بر روی ریه بلکه بر روی کل بدن می تواند اثر منفی داشته باشد. با کنار گذاشتن مصرف سیگار و مشروبات الکلی می توانید به تقویت سیستم ایمنی بدن خود کمک کنید.
داشتن خواب به موقع و کافی: خواب کافی سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد و افرادی که خواب کافی ندارند به راحتی نمی توانند با بیماری ها مبارزه کنند.
کاهش استرس: استرس می تواند التهابات بدن را افزایش دهد و کاهش استرس نیز سبب بالا بردن سیستم ایمنی بدن گردد، لذا به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند جهت تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر کرونا و سایر بیماری ها نباید ترسید و استرس، ترس و نگرانی باعث ضعف سیستم ایمنی می گردد.
ویتامین ها: نمی توان به طور قطع گفت که بهترین ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه نوع ویتامینی می باشد اما در تحقیقات به عمل آمده نشان داده شده است که وجود ویتامین ب در تغذیه می تواند از ابتلا به بیماری های عفونی پیشگیری کند، ویتامین C به طور کلی سبب تقویت سیستم ایمنی می گردد به همین دلیل گفته می شود که مصرف ویتامین ث، مرکبات ترش و سایر میوه ها جهت پیشگیری و کاهش علائم مربوط به بیماری های ویروسی بسیار مفید و کاربردی است. کمبود ویتامین های E و D با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن ارتباط داشته، با قرارگیری در معرض نور خورشید و استفاده از میوه ها و مکمل هایی که حاوی این ویتامین هستند می توانید به بالا بردن سیستم ایمنی بدن خود کمک کنید.
- آهن: مصرف بیش از حد عنصر آهن و کمبود شدید آن در بدن نقش مهمی در تضعیف سیستم ایمنی بدن دارد.
- زینک: کمبود زینک بدن باعث تضعیف سیستم ایمنی می گردد.
- پروتئین ها: مصرف غذایی که پروتئین بالایی دارند علاوه بر تقویت سیستم ایمنی سبب ساخت ایمونوگلوبین ها می گردند که خاصیت ضد ویروسی دارند.
افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند در کنار این که باید موارد بالا را مد نظر قرار دهند می توانند از داروی تقویت سیستم ایمنی بدن با دستور پزشک استفاده کنند.
سیستم ایمنی بدن و ویروس کرونا
ویروس مربوط به بیماری کرونا یک نوع RNA ویروس می باشد که بعد از ورود آن به بدن به گیرنده ای به نام ACE2 متصل می شود که در نتیجه آن شروع به تکثیر فراوانی کرده و آنتی بادی تولید می کنند که تلاش می کنند ویروس را خنثی کنند در کنار آن لنفوسیت های T تلاش می کنند که بدن را از این ویروس ها پاکسازی نمایند، افرادی که سیستم بدنی آنها ضعیف است احتمال دارد با مبتلا شدن به این بیماری با مشکلات بیشتری درگیر شوند، حتی بعد از دریافت واکسن نیز اثرات کمتری از ایمنی مشاهده می کنند لازم است این افراد در رعایت کردن پروتکل های بهداشتی بیشتر دقت کنند.
در تحقیقات نشان داده شده است افرادی که دارای سیستم ایمنی نرمالی هستند در هنگام ابتلا به بیماری ویروسی کرونا تا ۸۰ درصد بیماری آنها شدید نخواهد بود و ریه درگیر نمی شود. با این حال ممکن است که فرد به بیماری کرونا مبتلا شود، بعد از ابتلا معمولا انتظار می رود که سیستم ایمنی بدن قوی تر شود و نسبت به این ویروس آنتی بادی تولید کند و تا سه ماه در بدن وجود داشته باشند که متاسفانه با جهش هایی که به مراتب برای این ویروس رخ می دهد نقش سیستم ایمنی کم رنگ شده و توصیه می شود افراد با واکسینه شدن از خود در برابر این ویروس محافظت کنند.
معرفی مکمل های مربوط به تقویت سیستم ایمنی
کپسول ایموسان دی سان فارما 60 عدد
این محصول که با دارا بودن ترکیبات خاصی نظیر زینک ویتامین ث و غیره نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد، در نتیجه استفاده از آن احتمال اینکه فرد به بیماری های سرماخوردگی، سرطان و قلبی مبتلا گردد کاهش می یابد.
ترکیبات ویژه ای که در این فرآورده به کار رفته است می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت نماید، همچنین از ریزش مو نیز ممانعت می کند، سبب شادابی پوست شده و برای بالا بردن قدرت باروری در مردان موثر است.
مکمل داول نیشانلی می تواند در افزایش انرژی بدن موثر واقع گردد زیرا دارای ترکیبات انرژی زا مانند جینسینگ و گوارانا است. همچنین سطح هورمون کورتیزون را بالا می برد از طرفی در ترکیبات آن رنگ دهنده، طعم دهنده و مواد نگهدارنده به کار نرفته است سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد، و خستگی هایی که از یائسگی منشأ می گیرند را کاهش می دهد. در برطرف کردن مشکلات مرتبط با نقص ایمنی نیز نقش دارد.
مصرف مکمل قوی تقویت سیستم ایمنی بدن برای افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند و یا از بیماری های مربوط به نقص ایمنی رنج می برند توصیه می گردد با دستور پزشک صورت گیرد و به هیچ عنوان مصرف خودسرانه و یا استفاده بیش از حد از مکمل ها و داروهای مربوطه توصیه نمی گردد.
سیستم ایمنی بدن و ریزش مو
جالب است که بدانید در بعضی از مواقع ضعف سیستم ایمنی می تواند اثرات منفی در ریزش مو داشته باشد و فرد دچار طاسی گردد، در این حالت فولیکول مو تحت تأثیر قرار می گیرد. ریزش موی سکه ای که در اصطلاح عامیانه به آن طاسی سکه ای نیز می گویند نوعی بیماری پوستی خود ایمنی می باشد که سلول های دفاعی که در بدن وجود دارند سلول های خودی را بیگانه شناسایی می کنند و با آنها مبارزه می کنند فولیکول ها که تحت تاثیر قرار می گیرند رشد مو متوقف می شود، در نتیجه فرد دچار طاسی می گردد، البته لازم به ذکر است که یکی از دلایل ریزش موی سکه ای صرفاً بیماری خود ایمنی می باشد دلایل متعدد دیگری در آن دخیل هستند مانند: ژنتیک، مصرف بعضی از داروها، تغییرات هورمونی، استرس شدید و برخی بیماری ها که می توانند در بروز این معضل تاثیر گذار باشند.
تقویت سیستم ایمنی کودکان
از آنجا که کودکان در معرض انواع بیماری های مختلف قرار دارند لذا تقویت سیستم ایمنی آنها برای والدین حائز اهمیت است و اکثر داروهای مربوط به تقویت سیستم ایمنی بدن می تواند عوارض ناشی از آن را کاهش دهند. داشتن خواب کافی، ورزش منظم، مصرف زینک و مواد مغذی گیاهی و نوشیدن آب کافی می توانند سبب تقویت سیستم ایمنی گردند. مکمل های زیر جهت استفاده کودکانی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند کاربردی است:
این شربت که دارای طعم توت فرنگی است از ترکیبات آن می توان به شیر و ویتامین C اشاره کرد فاقد گلوتن بوده و برای کودکان بالای سه سال کاربردی است.
10 نوع ویتامین و ماده معدنی ضروری در شربت مذکور به کار رفته است که در کاهش خستگی و تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان نقش دارند. جهت سلامت استخوانها و دندان ها، و حفظ سلامت پوست و موی آنها نیز نقش دارد، همچنین در شکل گیری سلول ها نیز موثر است و از آن جایی که دارای طعم بسیار خوشایندی می باشد لذا برای مصرف کودکان راحت تر است.
نکات پایانی
- قبل از استفاده از هرگونه مکمل یا دارو که مرتبط با تقویت سیستم ایمنی بدن باشند باید با پزشک مشورت کرد، مصرف خودسرانه داروهای مرتبط پیشنهاد نمی شود.
- تا به حال این فرضیه به اثبات نرسیده است که تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر سرماخوردگی می تواند به عنوان یک عامل بازدارنده عمل نماید اما مصرف برخی از مواد مانند ویتامین C سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد که در نتیجه آن فرد مبتلا به بیماری های ویروسی مانند سرماخوردگی دچار عارضه های کمتری شده و دوره بهبودی سریع تر می شود.
- پیشنهاد می شود مکمل ها سر وقت و به اندازه مصرف شوند.
- قبل از استفاده کردن از فرآورده های مرتبط ابتدا نسبت به نیاز بدن خود به ترکیبات آن اطمینان حاصل نمایید.
- داروها و مکمل ها را در جای مناسب قرار داده و باید دور از دید و دسترس کودکان باشد.