اهمیت استفاده از روتین پوستی برای حفظ سلامت و زیبایی پوست بر هیچ کسی پوشیده نیست؛ به خصوص در پوست مختلط که همزمان ویژگی های هر دو پوست خشک و چرب را داراست. همچنین با آنکه پوست مختلط رایج ترین نوع پوست در جهان است اما به دلیل همین ترکیبی بودنش و سخت بودن نحوه تشخیص، بسیاری از افراد از مختلط بودن پوست آگاهی ندارند. به همین دلیل، تشخیص صحیح پوست و انتخاب درست محصولات بهداشتی و مراقبتی حساسیت ویژه ای دارد. شمایی که در حال خواندن این مقاله بوده و پوست مختلطی دارید، باید از محصولات و فرآورده هایی استفاده کنید که علاوه بر کنترل چربی در نقاط روغنی و براق پوستتان، سایر نقاط پوست را به سمت خشک شدن سوق ندهد.
اما آنقدرها هم که فکر می کنید، روتین مراقبتی از این نوع پوست گیج کننده نیست. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا علاوه بر توضیح کامل روتین مراقبتی و محصولات مناسب این کار، نکات کلی و مراقبت های خانگی برای تعدیل و حفاظت از پوستتان را برایتان بازگو کنیم.
پوست مختلط چه ویژگی هایی دارد؟
گفتیم که پوست مختلط یا ترکیبی (combination) در زمان واحد، هم ویژگی های پوست خشک را دارد هم چرب؛ به بیان دیگر این نوع پوست در قسمت هایی چرب و در قسمت هایی دیگر خشک است. عموما پوست صورت این افراد، در ناحیه تی شکل صورت (T-zone) یعنی پیشانی، بینی و چانه کمی چرب یا خیلی چرب تر از دیگر بخش های صورت مانند گونه ها، فک و نزدیکی خط رویش موی سر است. اما از کجا بفهمیم چه نوع پوستی داریم؟
نحوه تشخیص نوع پوست مختلط
در صورتی که علائم زیر را در پوست خود مشاهده کردید، پوست شما از نوع مختلط است:
-پس از گذشت سی دقیقه از زمان شستن صورت، متوجه می شوید که بعضی از قسمت های آن مجددا چرب شده اما باقی قسمت های پوست نرمال باقی می ماند.
-منافذ بزرگ و قابل مشاهده ای روی بینی وجود دارد.
-هنگام استفاده از لوازم بهداشتی مخصوص پوست خشک یا چرب، در یکی از قسمت های پوست احساس ناراحتی می کنید؛ مثلا زمانی که از مرطوب کننده های مخصوص پوست چرب استفاده می کنید، در ناحیه T شکل صورت به واسطه کاهش چربی صورت در این ناحیه احساس خوبی دارید اما روی گونه ها احساس خشکی می کنید.
دقیقا برعکس همین اتفاق در مرطوب کننده های مخصوص پوست خشک رخ می دهد. یعنی با آبرسانی به قسمت های خشک صورت، پوست حالت نرمالی پیدا می کند اما در عوض در قسمت T، چربی زیادی جمع شده و پوست احساس سنگینی و خفگی دارد.
-نه در همه افراد اما در غالب آنهایی که پوست مختلط دارند، خشکی، پوسته ریزی و شوره سر دیده می شود.
-وضعیت و حالت ناحیه T شکل صورت (T-zone) با تغییر آب و هوا متقابلا تغییر می کند؛ مثلا قرار گرفتن در آب و هوای گرم و مرطوب، ناحیه تی زودتر چرب و براق می شود و بالعکس در آب و هوای سرد، این اتفاق دیرتر می افتد. -همزمان در قسمت هایی از صورت خشکی و پوسته پوسته شدن پوست دیده می شود و در قسمت های دیگری از پوست آکنه وجود دارد.
چه عواملی در شکل گیری پوست مختلط دخالت دارند؟
عوامل متعددی می تواند موجب بروز پوست مختلط شود اما در بسیاری از موارد، این موضوع ریشه ژنتیکی و ارثی دارد. البته معمولا اکثر افرادی که از بدو تولد این نوع پوست را دارند، بین بخش خشک و چرب پوستشان اختلاف زیادی مشاهده نمی شود و به راحتی می توان این مشکل را حل نمود. مهم ترین عواملی که در ایجاد و یا تشدید وضعیت پوست مختلط نقش دارند شامل شرایط محیطی، آلودگی، رژیم غذایی، محصولات مراقبتی و آرایشی نامناسب با پوست و از همه مهم تر عدم شناخت پوست مختلط است. مثلا اگر فردی با مشاهده جوش و آکنه روی صورتش بدون آگاهی از اینکه پوست مختلط دارد، اقدام به مصرف محصولات مخصوص پوست خشک و ضدآکنه کند این موضوع باعث می شود تا با کاهش چربی صورت، ناحیه های خشک، خشک تر شوند و این باعث تشدید تفاوت بین دو ناحیه پوست می شود.
علاوه بر این گاهی اوقات با افزایش سن، پوست به دلیل پاسخ به تغییرات هورمونی و مشکلات بافتی خشک و چرب می شود. همچنین گاهی اوقات در بانوان، برخی تغییرات هورمونی مانند دوره قاعدگی و استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی باعث تغییرات پوستی می شوند.
برای داشتن روتین پوستی مناسب برای پوست مختلط، از کجا باید شروع کنیم؟
اول از همه باید بدانید که روتین های مراقبتی برای هر پوستی در شب و روز متفاوت است؛ یعنی ممکن است ترتیب محصولاتی که در شروع روز باید برای پوستتان استفاده کنید با قبل از خواب فرق کند یا اینکه به طور کل نوع محصولات هم متفاوت باشد. در ادامه ابتدا به روتین پوستی روزانه پوست مختلط و سپس روتین شبانه آن می پردازیم.
1-پاک سازی با شوینده های ملایم: قبل از استفاده از هرگونه محصولات مراقبتی، باید سطح پوست خود را از هرگونه نا خالصی، گرد و غبار و چربی اضافه پاک نمایید.
برای این کار باید از شوینده هایی استفاده کنید که چربی اضافه ناحیه T صورت را بدون ایجاد خشکی در ناحیه گونه ها برطرف کند. بهترین وسیله برای پوست مختلط جوشدار برای این کار، میسلار واترها هستند.
اگر می خواهید از صابون ها برای پاک سازی استفاده کنید، باید از صابون های بسیار ملایم که حاوی عصاره گیاهانی مانند چای سبز و آلوئه ورا هستند استفاده کنید.
تعدادی از شوینده‌های مناسب این نوع پوست عبارتند از:
ژل شستشو صورت هیدرودرم مدل oily skin: از این محصول می توانید برای شستشوی صورت خود استفاده نمایید.
ژل شستشو صورت الیوکس: این محصول را می توان علاوه بر شستشوی ناحیه صورت، برای گردن، لب و بدن نیز به کار برد.
میسلار واتر پوست چرب و مختلط ژنوبایوتیک: یکی از بهترین پاک کننده ها که می تواند آرایش و تمامی آلودگی های پوستی را پاک نموده و آبرسانی خوبی به پوست انجام دهد. ضمنا نیازی به آبکشی هم ندارد.
2-استفاده از تونر آبرسان، نرم کننده و غیر محرک: با استفاده از تونر پس از شستشوی صورت هر چربی که شوینده قادر به حذف آن نبود، حذف شده و PH سطح پوست نیز تعدیل می شود. بهترین تونر پوست مختلط تونری است که از فرمولاسیون خوبی برخوردار باشد تا همزمان در تغذیه قسمت خشک پوست و کاهش میزان چربی قسمت های براق، موثر باشد.
توجه داشته باشید این تونرها هم فاقد الکل باشند و هم ترکیباتی مانند آنتی اکسیدانها در آنها وجود داشته باشد که به ترمیم و جوانسازی پوست نیز کمک کند.
تونر پوست چرب و مختلط مولتی اکتیو از برند لافارر، که یکی از برندهای با کیفیت و شناخته شده ایرانی است، می تواند باعث آبرسانی عمیق به قسمتهای خشک پوست شده و در عین حال از ایجاد جوش در نقاط T صورت جلوگیری کند.
3-استفاده از سرم های پوستی: سرم ها نوعی مرطوب کننده محسوب می شوند که نسبت به مرطوب کننده های معمولی از غلظت بالایی از مواد فعال (مانند هیالورونیک اسید، گلیکولیک اسید و ویتامینC) برخوردارند. سرم ها عموما برای حل مشکلات پوستی اعم از چین و چروک ها به کار می روند.
اما برای پوست مختلط باید از سرم هایی استفاده کرد که آبرسان پوست مختلط و دهیدراته باشند. بدین منظور، بهترین آبرسان پوست مختلط آنهایی هستند که حاوی اسید هیالورونیک هستند.
4-مرطوب کننده؛ جزء حذف نشدنی روتین پوستی: همه افراد حتی شمایی که پوست مختلط دارید، باید از مرطوب کننده استفاده نمایید.
برای پوست مختلط آکنه ای بهتر است از دو مدل کرم مرطوب کننده استفاده شود. یکی با فرمول کرمی برای مناطق خشک پوست و دیگری مرطوب کننده ای سبک بر پایه آب برای مناطق براق و روغنی پوست. اما اگر به هر دلیلی قادر به تهیه دو نوع کرم نبودید، بهترین مرطوب کننده پوست مختلط مرطوب کننده های فاقد چربی (oil free) هستند؛ زیرا استفاده از این نوع مرطوب کننده (مخصوصا در ناحیه T) باعث افزایش چربی و براق شدن پوست نخواهد شد.
کرم مرطوب کننده oll free کامان و کرم مرطوب کننده argan کامان گزینه های مناسبی برای پوست مختلط به شمار می آیند.
5-ضد آفتاب؛ ضروری ترین بخش یک روتین پوستی: پس از انجام تمامی مراحل بالا، نوبت به مصرف یک ضد آفتاب می رسد. ضدآفتاب در واقع آخرین بخش یک روتین روزانه است که مانند یک سد از پوست شما در مقابل رادیکال های آزاد محیطی و پرتوهای مضر خورشید حفاظت می کند. با این کار از مشکلاتی همچون پیری پوست، خطوط و چین و چروک پوست و بروز لک های تیره جلوگیری می شود.
بهترین کرم ضدآفتاب برای پوست مختلط باید از طیف گسترده ای برخوردار باشد. بدین معنی که SPF آن 30 یا بالاتر باشد. البته این قانون برای تمامی پوست ها برقرار است. همچنین کرم ضدآفتاب برای پوست مختلط باید طوری باشد که نه به قدری چرب باشد که روی پوست بماسد و نه به دلیل فقدان چربی، پوست را خشک و پوسته پوسته کند. حدود 15 تا 30 دقیقه قبل از خروج از منزل، ضدآفتاب را استفاده نموده و هر 3 الی 4 ساعت تمدید نمایید.
ضدآفتاب رنگی الارو SPF30، ضدآفتاب هیدرودرم مدل light beige، ضدآفتاب و ضد لک لافارر و ضدآفتاب فاقد چربی پرودرما SPF50 از نمونه کرم های ضدآفتاب مناسب پوست مختلط هستند.
برای داشتن بهترین روتین پوست مختلط برای شب باید چه کاری انجام دهیم؟
1-استفاده از پاک کننده آرایش: اگر آرایش می کنید، در قدم اول با استفاده از یک پاک کننده آرایش مناسب پوستتان، هم به پوست فرصت نفس کشیدن می دهید و هم از مسدود شدن منافذ پوستی جلوگیری می کنید.
2-پاک کننده: استفاده از پاک کننده بقایای آرایش و چربی جمع شده در نقاط براق پوست را کاهش می دهد.
3-استفاده از اسکراب یا لایه بردار: بر خلاف تصور بسیاری از افراد که فکر می کنند لایه برداری فقط برای پوست های چرب و آکنه دار مفید است، اما این مرحله از روتین پوستی برای تمامی انواع پوست الزامیست.
لایه برداری پوست های مختلط باید دو بار در هفته و به وسیله لایه بردارهای ملایم صورت بگیرد. این کار از دو جهت فایده دارد: اول اینکه سلول های مرده و پوسته هایی که به مرور زمان روی هم انباشته می شود را حذف کرده و باعث روشن و شفاف شدن پوست می شود. دوم اینکه این کار منافذ مسدود شده پوست را باز می کند. این موضوع باعث می شود تا هم نواحی خشک راحت تر رطوبت را جذب کنند و هم اینکه در نواحی چرب، آکنه کمتری ایجاد شود.
توجه داشته باشید که لایه برداری بیش از حد ممکن است باعث خشکی و حساس شدن پوست شود. تعداد لایه برداری کاملا بسته به نوع پوست شماست؛ اگر پوستتان مختلط مایل به خشک است، نهایتا هفته ای دو بار لایه برداری کافیست اما اگر پوست مختلط رو به چرب دارید، تا سه بار در هفته لایه برداری اشکالی ندارد.
4-ماسک صورت: بهتر است مصرف مولتی ماسک را یکبار در هفته در برنامه پوستی خود بگنجانید؛ یعنی از ماسک های مختلف روی مناطق مختلف پوست، بسته به نیاز و مشکل همان قسمت پوست خود استفاده کنید.
ماسک صورت هیدرودرم مدل peel of vit C از جمله این ماسک هاست که به تجدید ساختار سلولی پوست کمک نموده و در کاهش اثرات پیری و خستگی موثر است. این ماسک روشن کننده پوست و برطرف کننده چین و چروک صورت بوده و با وجود ترکیبات پپتیدی و عصاره خز دریایی در فرمولاسیون خود به کاهش لک های پوست صورت نیز کمک می کند.
می توانید این ماسک ها را به صورت آماده تهیه نموده و یا از ماسک های خانگی که در ادامه مقاله معرفی می شوند استفاده کنید.
همچنین توجه داشته باشید که همیشه ماسک باید روی پوست کاملا تمیز استفاده شود؛ لذا قبل از این کار حتما با یک پاک کننده ملایم صورت خود را بشویید، به آرامی خشک کنید و سپس از ماسک صورت استفاده کنید.
5- سرم یا مرطوب کننده: در مرحله آخر بهتر است از سرم یا مرطوب کننده مخصوص پوست مختلط، که قبلا مفصلا راجع به آنها توضیح دادیم استفاده نمایید.
انواع ماسک خانگی برای پوست مختلط
1-ماسک جو دوسر، موز و عسل: این ماسک یکی از بهترین گزینه ها برای مراقبت پوست مختلط محسوب می شود؛ زیرا می تواند تمامی مشکلات مربوط به پوست مختلط مانند چربی زیاد، منافذ مسدود شده و کدری پوست را برطرف کند.
برای تهیه این ماسک نصف یک عدد موز رسیده له کرده را با 1 ق غ عسل و 1 تا 2 ق غ جوی دو سر ترکیب کنید. هم زدن را آنقدر ادامه دهید تا خمیر با قوام مناسب به دست آید. سپس روی پوست تمیز خود، این ماسک را بمالید و پس از 15 دقیقه بشویید.
2-ماسک روغن نارگیل و آووکادو: یک چهارم یک آووکادوی کامل را له نموده تا به یک خمیر یکدست تبدیل شود. سپس 1 ق غ روغن نارگیل به آن اضافه کنید. پس از شستشوی صورت خود آنرا روی پوست خود بمالید و پس از یک ربع ساعت، آن را با آب سرد بشویید.
این ماسک هم به خوبی چربی T-zone صورت را کنترل کرده و هم پوست خشک گونه ها را آبرسانی می کند.
3-ماسک عسل و زردچوبه: برای تهیه این ماسک خانگی، باید 1 ق غ ماست یونانی، نصف ق غ زردچوبه، 1 ق غ عسل و 1 ق چ آلوئه ورا را باهم ترکیب کنید. سپس روی پوست تمیز خود قرار داده و پس از ده دقیقه بشویید.
آلوئه ورا، عسل و ماست موجود در این ماسک هم آبرسانی به پوست را به خوبی انجام داده و در عین حال، زردچوبه و آلوئه ورا موجود در ماسک به واسطه خاصیت ضد التهابی و ضد باکتری خود به بهبود مشکلات این نوع پوست کمک می کند.
تغییر سبک زندگی برای داشتن پوستی بهتر!
پیش تر گفتیم که بیشتر عوامل محیطی و سبک زندگی باعث تغییر نوع پوست به مختلط می شوند. بنابراین با اصلاح سبک زندگی و عادتهای غذایی می توان تا حد زیادی به اصلاح این نوع پوست کمک کرد. اقداماتی همچون:
-ورزش کردن: اهمیت ورزش و فعالیت های بدنی به واسطه فواید روحی و جسمی بسیاری که دارد، بر کسی پوشیده نیست. ورزش همچنین با افزایش جریان خون که مواد مغذی و اکسیژن را مستقیما به سلول های پوست منتقل می کند، گردش خون را بهبود می بخشد؛ در نتیجه تولید سبوم پوست متعادل خواهد شد.
-مدیریت استرس: استرس به خودی خود باعث بروز جوش و آکنه نمی شود اما در صورت فراهم بودن شرایط پوستی می تواند باعث تولید چربی بیشتر و ایجاد جوش شود. برای کنترل استرس می توانید از یوگا، مدیتیشن، استراحت کافی و … استفاده کنید.
-دست نزدن به پوست: این نکته ساده که بعضا ممکن است خیلی هم آن را شنیده باشیم، عمل کردن به آن خیلی سخت است. اما توجه داشته باشید با دست نزدن به صورت خود، آلودگی ها و چربی ها را به پوست خود منتقل نمی کنید، منافذ پوستتان بسته نشده و نهایتا پوست سالم تری دارید.
جمع بندی
پوست مختلط یکی از گروه های پوستی است که به دلیل شرایط متفاوتی که در هر قسمت از آن برقرار است، مراقبت های پوستی بیشتری را می طلبد. در این جستار به بررسی کامل پوست مختلط، نحوه شناسایی آن و نکات مراقبتی از آن پرداختیم. همچنین محصولات معرفی شده در این پست عموما محصولاتی با کیفیت بالا اما قیمت های مناسبی هستند که با تهیه آنها می توانید ارزان ترین روتین پوست مختلط را داشته باشید. همچنین تهیه ماسک های خانگی که دستورشان در همین مقاله آورده شد نیز، در داشتن یک روتین پوستی فوق العاده با قیمت مناسب به شما کمک می کند. امیدواریم این مطلب به شما در تعدیل و اصلاح پوست مختلطتان کمک نماید!