حساسیت فصلی که به بیماری تب یونجه نیز شناخته می شود از بیماری های شایع می باشد که در فصل های پاییز، تابستان و بهار معمولاً رخ می دهد. در این فصل ها که گرده افشانی صورت می گیرد گرده آن ها از طریق بوئیدن یا از راه چشم وارد بدن شده و برای فرد عارضه آلرژی را به دنبال خواهد داشت. شیوع این بیماری در ابتدای فصل بهار تا ماه اردیبهشت به دلیل وجود گرده گیاهان در این فصول بیشتر دیده می شود و همچنین عواملی مانند باد، رطوبت و گرما بر شدت این مسئله می افزایند. این معضل قادر است زندگی، خواب، شغل، فعالیت روزمره و غیره را تحت تاثیر خود قرار داده و برای فرد بسیار آزاردهنده باشد.
در حالت معمول وقتی که گرده گیاهان وارد بدن می شوند، دستگاه ایمنی نسبت به ورود این عوامل واکنش نشان نمی دهد اما در برخی موارد در بعضی از افراد دستگاه ایمنی نسبت به ورود این عوامل حساسیت و واکنش شدید نشان می دهد. مجموعه واکنش های التهابی که سبب بروز یکسری علائم مختلف در بدن می گردد را آلرژی می نامند، لازم به ذکر است که این حساسیت و واکنش ها برای بدن مشکل جدی در پی ندارند. جدای از ارتباط گرده گیاهان با آلرژی، عوامل دیگری نیز در بروز این التهابات و واکنش ها دخیل هستند مانند: دود، نیش حشرات، وجود عنصر کلر در استخرها، گردو خاک و یک عامل مهم دیگر این است که در تحقیقات به عمل آمده نشان داده شده است زمانی که پدر و مادر دچار آلرژی باشند به احتمال ۶۶ درصد فرزند نیز به این مشکل دچار خواهد شد اما چنانچه فقط یکی از والدین دچار آلرژی و حساسیت باشند احتمال بروز این مشکل در فرزند به زیر ۶۰ درصد خواهد رسید.
زمانی که فرد مبتلا به حساسیت فصلی در معرض یکی از عوامل حساسیت زا قرار می گیرد بدن وی نسبت به آنها واکنش نشان خواهد داد و سلولی به نام ماستوسیت هیستامین ترشح نموده که سبب بروز عواملی مانند آبریزش بینی، سرفه، عطسه و حتی خارش می گردد. هر چقدر که میزان در معرض عوامل حساسیت زا قرار گرفتن بیشتر باشد احتمال اینکه فرد به آلرژی مبتلا گردد بیشتر می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا به تشریح بیشتر آلرژی فصلی و درمان آن بپردازیم.
بررسی علائم آلرژی فصلی و عوامل تشدید کننده و بهبود دهنده آن
اکثر نشانه های مربوطه، شباهت بسیار زیادی به بیماری سرماخوردگی و یا عفونت سینوس ها دارد، اما بیمار باید توجه داشته باشد که عفونت مربوط به این دو معضل نسبت به آلرژی سریعتر از بین می رود. از طرفی در برخی موارد آلرژی، معده و دهان را تحت تاثیر قرار داده و احتمال اینکه سبب بروز خارش پوست شود بالاست. مشخصه ها و علامت های مربوط به آلرژی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- عطسه و آبریزش بینی
- آبریزش های چشمی
- کاهش تمرکز و تصمیم گیری
- خستگی و خواب آلودگی
- خشکی بیش از حد پوست
- تحریک پذیری
- آسم
- بروز عفونت در گوش میانی
- ترشح غیر معمول موکوس
- مشکلات جسمی
چنانچه فردی با این معضل دست و پنجه نرم می کند باید در تغذیه خود از موارد زیر استفاده نکند زیرا احتمال اینکه آلرژی شدید و یا بیشتر شود وجود دارد: کافئین، الکل، فراورده های لبنی، قندهای مصنوعی، بادام زمینی، گندم، سویا، گیاه بابونه، تخم آفتابگردان، آبمیوه های غیر طبیعی، حلزون صدف دار و میوه هایی مانند: خربزه، موز و خیار اما در عوض خوردن بعضی از مواد غذایی می تواند این مورد را بهبود بخشد مانند: سرکه سیب، گوشت مرغ محلی، ماهی تازه، سبزی تازه و آناناس. لازم به ذکر است که در تحقیقات به عمل آمده مصرف عسل محلی در کاهش علائم مربوطه تاثیر بسزایی داشته است.
راه های درمانی آلرژی فصلی
روش های درمانی آلرژی فصلی به گزینه های متنوعی تقسیم می شود مانند موارد زیر:
- استفاده از قطره چشم
- مصرف آنتی هیستامین
- اسپری بینی
- ایمونوتراپی با آلرژن
- استفاده از مواد ضد احتقان که برای افراد با فشار خون بالا توصیه نمی گردد.
- استفاده از داروهای گیاهی موثر
- روشهای خود مراقبتی
البته بیمار باید توجه داشته باشد که بهترین درمان آلرژی فصلی دوری جستن از عوامل حساسیت زا می باشد مثلاً پنجره را باید بسته نگه داشت و یا همچنین از دود تنباکو که بسیار حساسیت زا است و سبب شدت یافتن این بیماری می گردد باید دوری کرد ، لذا ذکر این نکته فراموش نگردد که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.
یکی از روش هایی که جهت کاهش علائم بینی وجود دارد استفاده از اسپری بینی دارای کورتیکو استروئید می باشد که عوارض کمتری دارد، البته لازم به ذکر است که می تواند عارضه هایی مانند خونریزی و درد بینی را به همراه داشته باشد. از روش های که در کم کردن علائم چشم می توان نام برد استفاده از داروهای چشمی مانند قطره های اشک مصنوعی می باشد که می تواند خشکی چشمی را کاهش دهد. زمانی که فرد با التهاب ملتحمه مواجه می گردد باید از استفاده لنزهای تماسی پرهیز کند.
مطالعات گویای آن است که شستشوی مجاری بینی همچنین سینوس ها با مقداری مایع آب نمک می تواند علائم مربوطه را کاهش دهد، البته مصرف مایعات فراوان در رقیق شدن ترشحات تنفسی نقش مهمی دارد که باعث می شود تاثیر عوامل حساسیت زا بر بدن کمتر شود. محققان نیز مدعی شده اند که اگر بیمار مبتلا به آلرژی از غذاهای حاوی پروبیوتیک مصرف کنند علائم مربوطه بهبود یافته و کیفیت زندگی بهتر می گردد. لطفاً توجه نمایید چنانچه به این بیماری مبتلا هستید و از قرص های ضد حساسیت مانند آنتی هیستامین ها استفاده می کنید نسبت به عوارض آنها مانند خواب آلودگی اطلاعات کافی را کسب نمایید زیر ممکن است هنگام انجام است کارها و فعالیت هایی پرخطر برای فرد مشکل ساز شود.
درمان خانگی حساسیت های فصلی
استفاده از میوه ها و سبزیجاتی که کورستین دارند: کورستین با دارا بودن فلاونوئید که آنتی اکسیدانی بالایی دارد، قادر است که سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و در بروز این بیماری جلوگیری می کند. پیاز دارای مقادیر بالای از این ماده می باشد که سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد همچنین بلوبری، چغندر، کلم بنفش، تمشک، هویج بنفش و بادمجان در پیشگیری و درمان این معضل موثر هستند.
اسپیرولینا: تحقیقات نشان داده است که مصرف این ماده در کاهش علائم عطسه، خارش و آبریزش بینی تاثیرگذار است. کشف این گیاه که به 3/6 میلیارد سال قبل برمی گردد و مردم از آن به عنوان خوراک روزانه استفاده می کردند. طی پژوهش دانشمندان کشف شد که این گیاه می تواند در افزایش سلامتی و تقویت سیستم ایمنی بدن همچنین افزایش طول عمر نقش ایفا کند. بیماران محترم می توانند با مشورت پزشک مقدار و تعیین دز مصرفی از این گیاه بهره ببرند.
استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳: این نوع اسید چرب که در روغن ماهی وجود دارد بسیار برای بدن مفید است و در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد. تخم مرغ، غذاهای دریایی و حتی مکمل های حاوی این ماده منابع خوبی برای دریافت آن می باشند.
ویتامین C: ویتامین مذکور در مرکبات ترش و سایر میوه ها به راحتی یافت می شود. بدن خود قادر به تولید و ذخیره سازی آن نیست بنابراین باید از این منابع دریافت گردد، لازم به ذکر است که نقش آنتی اکسیدانی خیلی بالایی دارد و می تواند از بدن در مقابل ویروس ها محافظت نماید.
ویتامین D3: گوشت، تخم مرغ، شیر و غیره منابع مناسبی برای دریافت آن می باشند هم چنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز اصلی ترین منبع ویتامین D3 می باشد این ماده قادر است که سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و در درمان آلرژی های فصلی نیز موثر است.
آلرژی فصلی و روشهای مراقبتی
- زمانی که هوا بسیار آلوده است به هنگام خروج از خانه باید از ماسک استفاده کرد و یا در صورت امکان نباید از خانه بیرون رفت.
- به گفته پزشکان نوشیدن آب مایعات کافی به مقدار ۸ تا ۱۰ لیتر می تواند به دفع سموم بدن کمک نماید.
- دوش گرفتن قبل از خواب می تواند از بروز علائم مربوطه در روز بعد پیشگیری کند.
- از تماس با حیوانات خانگی باید پیشگیری نمود و آنها را با دستمال های مرطوب پاک کرد زیرا احتمال بروز حساسیت پوستی وجود دارد.
- چنانچه هوای بیرون از خانه آلوده و غبار آلوده است با بستن درب و پنجره ها باید از ورود آنها به داخل منزل خودداری کرد.
- استفاده از مواد و مکمل هایی که مفید هستند و حاوی آنتی اکسیدان بوده می توانند از بروز این علائم پیشگیری نمایند.
- قرار گرفتن در معرض دود سیگار و یا تنباکو می تواند در تشدید این علائم موثر باشد.
- زمانی که فرد به منزل برمی گردد باید لباس های خود را شسته و دوش بگیرد تا گرده هایی که ممکن است روی لباس و موها قرار گرفته باشند از بین بروند.
- مواد آلرژی زا ممکن است روی ملحفه ها نیز قرار بگیرند لذا با شستن هفته ای یکبار می توان به از بین بردن این مواد کمک کرد.
- سطوحی که کپک زده اند باید پاک شوند همچنین هر مکانی مانند کولر و یخچال که ممکن است در آنجا کپک به وجود می آید را باید تمیز نگه داشت.
- در هنگام بهار از نزدیک شدن به درخت های توس، سرو، توسکا، بید صنوبر و همچنین شاه بلوط اسب باید ممانعت کرد.